Cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlak və çirkli pulların yuyulmasına qarşı mübarizə, dünya ölkələri səviyyəsində ciddi bir məsələdir. Cinayət törətdikdən sonra əldə edilmiş əmlakların legal sahəyə keçirilməsinin, çirkli pulların yuyulmasının və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinin qarşısının alınması, effektiv hüquqi sistemin tələb etdiyi kompleks prosedurları əhatə edir. Hüquqi tədbirlər və buna dair təcrübələrin paylaşılması, hüquq-mühafizə orqanlarının təşkilatlanması və məhkəmə sisteminin gücləndirilməsi, bu sahədə daha sürətli və effektiv addımlar atmağa kömək edə bilər. Hüquqi strukturların beynəlxalq səviyyədə əməkdaşlığı və informasiya mübadiləsi isə bu cinayət formasının təsirlərinin qlobal səviyyədə sürətli şəkildə aradan qaldırılmasına nail olmağa kömək edir.
Ölkəmizdə də, cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılması, çirkli pulların yuyulması və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsi ilə mübarizə sahəsində ciddi tədbirlər görülür. Azərbaycan, cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılması üçün güclü hüquqi strukturlara və tədbirlərə sahibdir. Hüquqi sisteminin effektiv işləməsi, məhkəmələrin müstəqilliyi və hüquqi tənzimləmələrin keyfiyyəti, bu sahədə mübarizənin effektivliyindən xəbər verir. Cinayət əməllərinin hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən sürətli və müstəqil şəkildə araşdırılması və təqib edilməsi, əmlakın leqallaşdırılması prosesində əhəmiyyətli addımlardır. Bu məsələlərin qarşısının alınması, sərbəst iqtisadiyyatın inkişafı və ümumilikdə ictimai sülhün qorunması üçün əhəmiyyətli bir rola malikdir.
Çirkli pulların yuyulması ilə mübarizədə, Azərbaycanın beynəlxalq standartlara uyğun olaraq qanunvericilik tətbiq etməsi və məlumatların müvafiq orqanlar arasında effektiv şəkildə paylaşılması böyük yer tutur. Maliyyə sektorunda tətbiq olunan verifikasiya nəzarəti, maliyyə orqanlarının tələblərə uyğun əməliyyat aparması və müstəqil audit prosesləri, çirkli pulların yuyulması ilə mübarizənin effektivliyini təmin edir. Azərbaycan, bu mübarizə sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığın əhəmiyyətinə böyük önəm verir. Beynəlxalq təşkilatlar və digər ölkələr ilə təcrübə və məlumat mübadiləsi, cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılması, çirkli pulların yuyulması və terrorçuluğun maliyyələşdirilməsi ilə mübarizədə qlobal səviyyədə effektivliyini artırır.
Azərbaycanın cinayət yolu ilə əldə edilmiş əmlakın leqallaşdırılması və çirkli pulların yuyulması ilə mübarizədə əldə etdiyi nailiyyətlər, ölkədə hüquq-mühafizə sisteminin və müstəqil maliyyə sektorunun inkişafını nümayiş etdirir. Bunun nəticəsidir ki, 2023-cü ildə FATF (Financial Action Task Force) tərəfindən açıqlanan Qarşılıqlı Qiymətləndirmə Hesabatına əsasən Azərbaycan üçün 40 tövsiyyənin 7-i üzrə uyğun, 22-i üzrə böyük uyumlu hesab edilib. Həmçinin effektivlik reytinqlərindən 2-i əhəmiyyətli effektiv hesab edilib. Bununla yanaşı, 2006-cı ildə yaradılmış “KnowYourCountry” qlobal tədqiqat alətinin reytinqinə əsasən Azərbaycan 63.68 xalla bir sıra orta Şərq dövlətləri ilə yanaşı Çin (63.10) və Hindistan (62.79) kimi dünya nəhənglərini də qabaqlayıb.
Müəllif: İlkin İsmayıllı Məsləhətçi / Audit mütəxəssisi / Biznes Proseslərinin İdarə Edilməsi