30 sentyabr 2025-ci il tarixinə olan maliyyə göstəricilərinə görə ABB-nin xalis mənfəəti 235.084,87 min manatdan 261.322,58 min manata qalxaraq 26.237,71 min manat və ya 11,2% artıb.
Aktivlər
ABB-nin aktivlərinin strukturunda Nağd pul və ekvivalentləri 2025-ci ilin 3-cü rübünün sonuna 3.287.438,04 manatdan 2.737.539,69 manata enmişdir ki, bu, 549.898,35 manatvəya 16,73% azalma deməkdir. ABB-nin Ticarət və investisiya qiymətli kağızları 2.887.737,92 manatdan 3.203.550,28 manata yüksəlmişdir ki, burada 315.812,36 manatlıq artım baş vermişdir, bu da 10,94%-lik artım deməkdir.
Hesabat dövründə ABB-nin Banklardakı depozitləri 937.982,78 manatdan 488.311,10 manata düşmüşdür ki, bu, 449.671,68 manatlıq (-47,94%) azalma deməkdir. Banklara verilən kreditlər 21.977,19 manatdan 15.814,50 manata geriləyərək 6.162,69 manatlıq və ya 28,04% azalma ilə nəticələnmişdir.
Müştərilərə verilən kreditlər 5.620.968,84 manatdan 6.238.976,65 manata yüksəlmişdir ki, bu da 618.007,81 manatlıq və ya 10,99% artım deməkdir. İstehlak kreditləri 1.751.737,00 manatdan 1.998.108,95 manata, biznes kreditləri 2.941.782,00 manatdan 3.276.888,89 manata, daşınmaz əmlak kreditləri isə 1.394.314,67 manatdan 1.527.551,95 manata yüksəlmişdir.
Qeyri-maddi aktivlər 12.431,74 manatdan 11.365,48 manata düşərək 1.066,26 manatlıq (-8,58%) azalma ilə müşayiət olunmuşdur. Digər aktivlər 469.408,72 manatdan 423.703,83 manata enmişdir ki, bu da 45.704,89 manat (-9,74%) azalma deməkdir.
Öhdəliklər
Ümumi Öhdəliklər 30 sentyabr 2024-cü ildə 11.549.831,14 manat, 2025-ci ildə isə 11.213.524,89 manat olmuşdur. Bu, 336.306,25 manatlıq (-2,91%) azalma deməkdir. Depozitlər 9.665.241,85 manatdan 8.627.046,67 manata düşərək 1.038.195,18 manat (-10,74%) azalmışdır. Fiziki şəxslərin depozitləri 2.385.246,80 manatdan 3.146.954,78 manata yüksəlmişdir ki, bu da 761.707,98 manat (+31,94%) artım deməkdir. Hüquqi şəxslərin depozitləri isə 7.279.995,05 manatdan 5.480.091,89 manata enmişdir ki, bu da 1.799.903,16 manat (-24,72%) azalma deməkdir.
Mərkəzi Bank və dövlət fondları qarşısında öhdəliklər 0,00 manatdan 816.220,82 manata yüksəlmişdir. Banklar qarşısında öhdəliklər 1.471.257,05 manatdan 1.232.459,69 manata enmişdir ki, bu da 238.797,36 manat (-16,23%) azalma deməkdir. Borc qiymətli kağızları 0,00 manatdan 100.000,00 manata yüksəlmişdir. Cari vergi öhdəlikləri 20.343,98 manatdan 26.788,47 manata, Digər öhdəliklər isə 373.252,41 manatdan 411.009,24 manata yüksəlmişdir.
Kapital
Ümumi Kapital 1.886.795,14 manatdan 2.110.996,96 manata yüksəlmişdir ki, bu da 224.201,82 manat (+11,88%) artım deməkdir. Sahibkar Kapitalı 1.225.647,82 manatdan 1.281.271,39 manata yüksəlmişdir, bu da 55.623,57 manat (+4,54%) artım deməkdir. Bölüşdürülməmiş Mənfəət 426.938,47 manatdan 546.908,22 manata, Ümumi Ehtiyatlar isə 234.208,85 manatdan 281.905,81 manata yüksəlmişdir.
Bu göstəricilər bankın maliyyə sabitliyinin və gəlir yaratma qabiliyyətinin gücləndiyini göstərir. Aktivlər bir qədər və ya 0,83% azalıb ki, buna səbəb , əsasən nağd pul və bank depozitlərindəki azalmadır.
ABB-nin 2025-ci ilin 3-c rübünün sonuna kredit portfelinin həcmi 10.99% artıb , bütün kateqoriyalarda artım müşahidə olunub. Öhdəliklər 2,91% azalıb, əsasən depozitlərin azalması səbəbindən. Kapital əhəmiyyətli dərəcədə 11.88% artıb, bölüşdürülməmiş mənfəət və ehtiyatların artımı ilə. Bu məlumatlar bankın maliyyə vəziyyətinin yaxşılaşdığını və gələcəkdə daha da güclənəcəyini göstərir.
2025-ci ilin ilk doqquz ayında bankın faiz gəlirləri ümumiyyətlə 239,9 milyon manat və ya 18% artaraq 1,567 milyon manata yüksəlib. Bu artımın əsas hərəkətvericisi kredit fəaliyyətinin güclü performansı olub. Xüsusilə, müştərilərə verilən kreditlər üzrə faiz gəlirləri 137,5 milyon manat (20,6%), digər banklara verilən kreditlər üzrə isə 121,8 milyon manat (25,4%) artım qeydə alınıb. Lakin, bu ümumi artım fonunda iki mənfi istiqamət də diqqət çəkir: bank depozitlərindən əldə olunan faiz gəlirləri 7,6% azalıb, lakin daha əhəmiyyətlisi, qiymətli kağız portfelindən əldə olunan faiz gəlirləri 49,2 milyon manat (67,2%) kəskin şəkildə eniş yaşayıb. Bu, bankın aktiv qarışığını və gəlir mənbələrini dəyişdirdiyini göstərə bilər.
Digər tərəfdən, bankın faiz xərcləri də eyni dərəcədə kəskin bir artım təcrübə edib. Ümumi faiz xərcləri 235,6 milyon manat (71,1%) artaraq 566,8 milyon manata çatıb. Bu artımın arxasında əsasən depozit sahiblərinə ödənilən faizlərin 117,8 milyon manat (71,1%) və Mərkəzi Bank qarşısındakı öhdəliklər üzrə faiz xərclərinin 53,4 milyon manat (36,8%) artması dayanır. Bundan əlavə, 2024-cü ildə olmayan cəlb edilmiş kreditlər üzrə 45,5 milyon manatlıq yeni bir xərc maddəsi də bu dövrə əlavə olunub. Bu göstəricilər bankın maliyyələşmə mənbələrinin daha bahalı hala gəldiyini aydın şəkildə ortaya qoyur.
Faiz gəlirlərindəki güclü artım ilə faiz xərclərindəki daha da sürətli artımın bir-birini tarazlaması nəticəsində, bankın xalis faiz gəliri demək olar ki, dəyişməz qalıb, cəmi 4,3 milyon manat (0,4%) artaraq 1 milyard manat həddini keçib. Bu, bankın əsas fəaliyyətindən əldə etdiyi gəlirin artıq “sıxışdırıldığını” və gəlirlilik marjasının təzyiqlə üzləşdiyini göstərir.
Neytrallaşdırıcı bir faktor kimi, qeyri-faiz gəlirləri sektoru əla nəticələr göstərib. Ümumi qeyri-faiz gəlirləri 151,7 milyon manat (34,8%) artım qeyd edib. Bu böyümədə ən əhəmiyyətli rol komissiya gəlirlərinə məxsusdur ki, onlar da 98,3 milyon manat (43,1%) artaraq 326,5 milyon manata yüksəlib. Xarici valyuta əməliyyatlarından əldə olunan gəlir 21,1% və qiymətli kağızların satışından qazancisə 35,3% artıb. Bu, bankın faizdən asılı olmayan gəlir mənbələrini uğurla inkişaf etdirdiyini və gəlir bazasını diversifikasiya etdiyini təsdiqləyir.
Lakin, gəlirlərdəki bu müsbət inkişaf, xərclər tərəfdə də artımla müşayiət olunub. Bankın ümumi xərcləri və mümkün zərərlər üçün ayırdığı ehtiyatlar birlikdə 171,2 milyon manat (25,9%) artıb. Xüsusilə, komissiya xərcləri 24,7%, ümumi və inzibati xərclər 26,3% və kredit riski üçün ayrılan ehtiyat isə 27,7% artım göstərib. Bu, bankın fəaliyyətinin genişlənməsi, infraquruluşu və riskə qarşı ehtiyat tədbirləri ilə əlaqədardır.
Bütün bu gəlir və xərc axınlarının nəticəsi olaraq, bankın vergidən əvvəlki mənfəəti 2024-cü ilin demək olar ki, eyni səviyyəsində qalıb, cüzi bir azalma (-0,1%) ilə 84,25 milyon manat təşkil edib. Maraqlıdır ki, vergi xərcləri 25,7 milyon manat və ya 8,9% artmasına baxmayaraq, bank dövr üzrə xalis mənfəətini 26,2 milyon manat və ya 11,2% artırmağı bacarıb, onu 261,3 milyon manata çatdırıb.
Müəllif: Aynur Qəniyeva