Azərbaycan Beynəlxalq Bankının 2025-ci ilin ilk 6 ayının əldə etdiyi 155.5 milyon manat xalis mənfəət 2024-cü ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 16.9 milyon manat və ya 9.8% azalıb.
Faiz gəlirləri sahəsində ABB əhəmiyyətli uğur qazanıb. 2025-ci ilin ilk 6 ayında bankın faiz gəlirləri 531.7 milyon manat təşkil edərək, keçən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 94.5 milyon manat və ya 21.6% artıb. Bu artımın əsas hissəsi müştərilərə verilmiş kreditlər üzrə gəlirlərdən qaynaqlanır. Müştəri kreditlərindən əldə olunan faiz gəlirləri 394.4 milyon manatdan 309.6 milyon manata yüksələrək 27.4% artım nümayiş etdirib. Ticarət və investisiya qiymətli kağızları üzrə faiz gəlirləri də 90.1 milyon manat səviyyəsində 37.7% artımla diqqəti cəlb edir. Lakin banklar arası depozitlər üzrə faiz gəlirləri 55.8 milyon manatdan 16.8 milyon manata düşərək 69.8% azalıb.
Faiz xərcləri sahəsində isə ABB_nin ciddi çətinliklərlə üzləşdiyi müşahidə olunur. 2025-ci ildə faiz xərcləri 181.8 milyon manat təşkil edərək, keçən illə müqayisədə 85.2 milyon manat və ya 88.1% artıb. Depozitlər üzrə ödənilən faizlər 127.1 milyon manatla 82.4% artımla faiz xərclərinin əsas hissəsini təşkil edir. Mərkəzi Bank və dövlət fondları qarşısında öhdəliklər üzrə faiz xərcləri 30.9 milyon manatla 545.4% kəskin artım nümayiş etdirib. Bu göstəricilər bankın maliyyələşmə xərclərinin əhəmiyyətli dərəcədə artdığını göstərir.
Xalis faiz gəliri isə faiz gəlirlərindəki artıma baxmayaraq, yalnız 2% artımla 341.8 milyon manat səviyyəsində qalıb. Bu, faiz xərclərindəki kəskin artımın bankın xalis faiz gəliri üzərində mənfi təsir göstərdiyini ortaya qoyur.
Qeyri-faiz gəlirləri sahəsində ABB əhəmiyyətli artıma nail olub. Bu gəlirlər 199.0 milyon manatla 52.4 milyon manat və ya 35.8% çoxalıb. Haqq və kommisiya gəlirləri 125.5 milyon manatla 18.3%, valyuta əməliyyatlarından əldə olunan gəlirlər 39.0 milyon manatla 53% artıb.
| Göstərici | 2025 (min manat) | 2024 (min manat) | Dəyişiklik (min manat) | Dəyişiklik (%) | Səbəblər |
|---|---|---|---|---|---|
| Faiz gəlirləri | 531,721.46 | 437,262.21 | +94,459.25 | +21.6% | Kredit portfelinin genişlənməsi və faiz dərəcələrinin artması |
| Faiz xərcləri | 181,830.85 | 96,663.03 | +85,167.82 | +88.1% | Mərkəzi Bankın siyasət dəyişikliyi və depozit faizlərinin artması |
| Xalis faiz gəliri | 341,769.27 | 335,014.59 | +6,754.68 | +2.0% | Faiz xərclərinin gəlirlərdən daha sürətli artması |
| Qeyri-faiz gəlirləri | 198,952.47 | 146,502.79 | +52,449.68 | +35.8% | Xidmət və kommisiya gəlirlərinin artması |
| Əməliyyat xərcləri | 284,339.19 | 222,947.48 | +61,391.71 | +27.5% | Əmək haqqı və texnoloji investisiyaların artması |
| Ehtiyat xərcləri | 65,910.39 | 54,823.27 | +11,087.12 | +20.2% | Kredit riskinin artması |
| Xalis mənfəət | 155,472.06 | 172,391.90 | -16,919.84 | -9.8% | Xərclərin gəlirlərdən daha sürətli artması |
Əməliyyat xərcləri sahəsində bankın xərclərində nəzərəçarpan artım müşahidə olunur. Ümumi əməliyyat xərcləri 284.3 milyon manatla 61.4 milyon manat və ya 27.5% artıb. Əmək haqqı və kompensasiya xərcləri 105.6 milyon manatl və ya 25.3%, ümumi və inzibati xərclər 16.7 milyon manatla 14.2% artıb.
Ehtiyat xərcləri sahəsində bank 65.9 milyon manatla 11.1 milyon manat və ya 20.2% artıb. Bu, bankın risk idarəetməsini gücləndirir və ehtiyatlılıq prinsipinə uyğun davranır.
Balans göstəriciləri sahəsində ABB-nin ümumi aktivləri 14.0 milyard manatla 418.1 milyon manat və ya 3.1% artıb. Kredit portfeli 6.1 milyard manat 229.4 milyon manat və ya 3.9% artım nümayiş etdirib. İstehlak kreditləri 1.9 milyard manat 7.2%, biznes kreditləri 3.2 milyard manat 4.2%, daşınmaz əmlak kreditləri 1.5 milyard manat və ya 2.2% artıb.
Depozitlər sahəsində bankın ümumi depozitləri 9.1 milyard manatla 49.0 milyon manat və ya 0.5% cüzi artım göstərib. Fiziki şəxslərin depozitləri 3.0 milyard manat və ya 8.8% artım nümayiş etdirib. Hüquqi şəxslərin depozitləri 6.1 milyard manatla 3.1% azalma göstərib.
Kapital strukturu bankın məcmu kapitalı 1.7 milyard manat təşkil edir. Kapital adekvatlıq əmsalı 18.62% səviyyəsində qalıb və tənzimləyici minimumları əhəmiyyətli dərəcədə üstələyir. I dərəcəli kapital adekvatlıq əmsalı 16.98% təşkil edir. İri kredit tələblərinin məbləği 1.9 milyard manatla məcmu kapitala nisbəti 110.22% təşkil edir.
Ümumi qiymətləndirmədə ABB-nin 2025-ci ilin ilk 6 ayında güclü gəlir artımı əldə etdiyi, lakin artan maliyyələşmə xərclərinin bankın mənfəətliliyi üzərində mənfi təsir göstərdiyi müşahidə olunur. Faiz gəlirlərindəki 21.6% artım və qeyri-faiz gəlirlərindəki 35.8% artım müsbət tendensiyalardır. Lakin faiz xərclərindəki 88.1% kəskin artım və əməliyyat xərclərindəki 27.5% artım bankın rentabelliyini azaldır. Buna baxmayaraq, bankın güclü kapital bazası və diversifikasiya olunmuş fəaliyyət strukturu mövcuddur.
| Göstərici | 2025 (min manat) | 2024 (min manat) | Dəyişiklik (min manat) | Dəyişiklik (%) | Səbəblər |
|---|---|---|---|---|---|
| Ümumi aktivlər | 14,047,022.56 | 13,628,949.09 | +418,073.47 | +3.1% | Kredit portfelinin genişlənməsi |
| Kredit portfeli (xalis) | 6,093,495.64 | 5,864,062.13 | +229,433.51 | +3.9% | Biznes və istehlak kreditlərinin artması |
| Depozitlər | 9,068,190.42 | 9,019,149.91 | +49,040.51 | +0.5% | Fiziki şəxslərin depozitlərində artım |
Müəllif: Aynur Qəniyeva