2023-cü ildə “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin maliyyə hesabatı aktivlər, kapital, gəlirlər və xərclər üzrə əhəmiyyətli dəyişikliklər ilə xarakterizə olunur.
GDP xəbər verir ki,bu dəyişikliklər şirkətin maliyyə vəziyyətinin müsbət və mənfi cəhətlərini əks etdirmişdir.
Gəlirlər və Zərərlər
2023-cü ildə şirkətin cəmi gəlirləri 602,672 min manat təşkil edib. Bu göstərici 2022-ci ildə 601,408 min manat idi. Gəlirlərdə yalnız 1,264 min manat artım qeydə alınsa da, əməliyyat zərərinin kəskin artması xalis nəticələrə mənfi təsir göstərmişdir. Belə ki, 2023-cü ildə şirkət 100,963 min manat xalis zərər etmiş, halbuki 2022-ci ildə 48,077 min manat xalis mənfəət əldə edilmişdi.
Pul Vəsaitləri və Onların Ekvivalentləri
2023-cü ilin sonunda şirkətin pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri 420,578 min manat olub. Bu göstərici 2022-ci ildə 146,783 min manat təşkil etmişdi. Nəticədə 273,795 min manat və ya 186.5% artım qeydə alınmışdır. Artımın əsas səbəbi dövlət investisiyaları və investisiya qiymətli kağızlarının geri alınmasından əldə edilən vəsaitlər olmuşdur.
Müsbət Cəhətlər
- Aktivlərdəki artım uzunmüddətli infrastruktur layihələrinin davam etdiyini və şirkətin maddi-texniki bazasının gücləndiyini göstərir.
- Kapitalın artırılması, xüsusilə dövlət investisiyalarının artması, şirkətə maliyyə dayanıqlığı və inkişaf üçün geniş imkanlar yaradır.
- Pul vəsaitləri və onların ekvivalentlərindəki əhəmiyyətli artım şirkətin likvidliyinin yaxşılaşdığını əks etdirir.
Mənfi Cəhətlər
- Xalis zərərin artması şirkətin əməliyyat xərclərini idarə etməkdə çətinlik çəkdiyini göstərir.
- Yükdaşıma gəlirlərində azalma (2022-ci ildə 525,498 min manatdan 2023-cü ildə 482,774 min manata, yəni 8.1% azalması) əsas gəlir mənbələrindən birində problemlərin olduğunu göstərir.
- Əməliyyat xərclərinin əhəmiyyətli dərəcədə artması və xarici valyuta əməliyyatlarından zərərin yaranması şirkətin ümumi maliyyə vəziyyətinə mənfi təsir göstərmişdir.
Zərərin Səbəbləri
Əməliyyat Xərclərinin Artması:
- Əməkhaqqı və əlaqəli ödənişlər üzrə xərclər 2023-cü ildə 264 milyon 317 min manat təşkil edib, bu da 2022-ci ilə nisbətən 60 milyon 167 min manat artım deməkdir.
- Amortizasiya xərcləri 2023-cü ildə 108 milyon 340 min manat olub, bu isə 2022-ci ildən 29.7% çoxdur.
- Elektrik enerjisi, materiallar və texniki xidmətlər üzrə xərclər 2023-cü ildə 71 milyon 81 min manat olub, 2022-ci illə müqayisədə 7 milyon 471 min manat artım müşahidə edilib.
Dəyərsizləşmə Zərərləri:
- Ticari debitor borclar üzrə dəyərsizləşmə zərəri 2023-cü ildə 19 milyon 789 min manat təşkil etmişdir (2022-ci ildə bu göstərici 1 milyon 579 min manat idi).
- Sair aktivlər üzrə dəyərsizləşmə zərəri 1 milyon 935 min manat olmuşdur, halbuki 2022-ci ildə belə bir zərər qeydə alınmamışdı.
Gəlirlərin Azalması və Xarici Təsirlər:
- Yükdaşıma gəlirləri əsas gəlir mənbəyi olaraq 2023-cü ildə 482 milyon 774 min manat olmuşdur ki, bu da 2022-ci illə müqayisədə 42 milyon 724 min manat azalmışdır.
- Xarici valyuta mübadiləsindən xalis zərər 2023-cü ildə 10 milyon 771 min manat təşkil etmişdir, halbuki 2022-ci ildə bu əməliyyatlardan 24 milyon 182 min manat gəlir qeydə alınmışdı.
“Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-nin 2023-cü il maliyyə hesabatı şirkətin inkişafına dövlət dəstəyinin davam etdiyini, lakin maliyyə idarəçiliyində müəyyən problemlərin olduğunu göstərir. Aktivlərin və kapitalın artımı, həmçinin likvidliyin yaxşılaşması müsbət göstəricilərdir. Bununla belə, xalis zərərin artması, yükdaşıma gəlirlərinin azalması və əməliyyat xərclərinin yüksəlməsi şirkət üçün ciddi çağırışlar yaradır.