Azərsun Holding MMC-nin 2024-cü ilin mənfəəti 43,97 milyon manat, 2023-cü ilin isə 58,31 milyon manat olmuşdur. Mənfəətdəki azalma 14,34 milyon manat və ya təxminən 24,6% təşkil edir. Bu azalma, əsasən vergi öhdəliklərinin artması və törəmə müəssisənin satışından yaranan zərərlə əlaqədardır. 2024-cü ildə vergi xərcləri 30 milyon manat, 2023-cü ildə isə 28,6 milyon manat olub. Eyni zamanda, 2024-cü ildə törəmə müəssisənin satışından 245,269 manat zərəryaranmışdır.
GDP Azərsun Holding MMC-nin 2024-cü ilə dair maliyyə hesabatına istinadla xəbər verir ki, ötən il holdinqin məcmu mənfəət marjası 26,9% təşkil edib, bu isə 2023-cü ilin eyni dövründəki 25,6%-dən 1,3 faiz bəndi daha yüksəkdir. Bu, şirkətin satışın maya dəyərini gəlirdən daha sürətli azaldaraq, daha çox mənfəət əldə etdiyini göstərir.
2024-cü ildə Azərsun Holding-in uzunmüddətli aktivləri 12,66 milyon manat təşkil edib, 2023-cü ildə isə bu rəqəm 15,61 milyon manat idi. Uzunmüddətli aktivlərdə 2,95 milyon manat və ya 18,87%-lik azalma qeydə alınıb. Hesabatın təhlilindən bu azalmanın səbəbi əsasən torpaq və mülkiyyət sahələrindəki qiymət dəyişiklikləri ola bilər. Şirkət bəzi torpaq sahələrini satmış və ya aktivlərin amortizasiya proseslərini həyata keçirmişdir.
Digər tərəfdən, 2024-cü ildə Azərsun Holding-in cari aktivləri 479,72 milyon manat olub, 2023-cü ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 70,89 milyon manat və ya 17,33% artıb. Bu artım əsasən likvid aktivlərin (nağd pul, bank vəsaitləri və digər sürətlə realizə edilə bilən aktivlər) artması ilə bağlıdır, bu da şirkətin borc ödəmə qabiliyyətini yaxşılaşdırır və maliyyə sabitliyini artırır.
Öhdəliklərə gəldikdə, Azərsun Holding-in 2024-cü ildə uzunmüddətli öhdəlikləri 11,42 milyon manat, 2023-cü ildə isə 30,18 milyon manat idi. Bu, 18,77 milyon manat yaxud 62,03%-lik azalma deməkdir. Uzunmüddətli öhdəliklərin azalması şirkətin borc yükünü azaldığını və maliyyə vəziyyətini yaxşılaşdırdığını göstərir. Lakin, cari öhdəliklər 2024-cü ildə 167,01 milyon manat, 2023-cü ildə isə 121,48 milyon manat olmuşdur. Bu, 45,53 milyon manat və ya 37,47%-lik artım deməkdir. Cari öhdəliklərin artması, qısa müddətli borcların (vergi borcları, ticarət və digər qısa müddətli kreditlər) artması ilə əlaqədar ola bilər və şirkətin nağd pul axınına təsir edə bilər.
Azərsun Holding-in cəmi öhdəlikləri 2024-cü ildə 606,30 milyon manat, 2023-cü ildə isə 433,84 milyon manatolub ki, bu da 172,47 milyon manat artım deməkdir və 39,74%-lik artımı göstərir. Bu artım həm cari, həm də uzunmüddətli öhdəliklərin artımından qaynaqlanır və şirkətin borc maliyyələşdirməsinin güclənməsinə və ya investisiya fəaliyyətlərinə işarə edir.
Azərsun Holding-in kapitalı isə 2024-cü ildə 684,80 milyon manat, 2023-cü ildə isə 637,76 milyon manat olub. Bu, 47,03 milyon manat və ya 7,38%-lik artım deməkdir.
Azərsun Holding-in 2024-cü il ərzində gəliri 1,66 milyard manat olub, 2023-cü ildə isə gəliri isə 1,81 milyard manat təşkil etmişdir. Bu, 149,48 milyon manat və ya 8,26% azalma deməkdir. Gəlirdəki azalma, əsasən şirkətin satışlarının azalması və bazar tələbinin düşməsi ilə əlaqədar ola bilər.
Azərsun Holding-in satışlarının maya dəyəri isə 2024-cü ildə 1,21 milyard manat, 2023-cü ilin satış maya dəyəri isə 1,35 milyard manat olub. Bu da 133,72 milyon manat və ya 9,91% azalma deməkdir. Satışın maya dəyərinin azalması, şirkətin istehsal və xərclərə nəzarət etmək üçün etdiyi optimallaşdırmalara bağlıdır.
Azərsun Holding-in ümumi xərcləri 2024-cü ildə 296,63 milyon manat, 2023-cü ildə isə 324,87 milyon manatolub. Bu da 28,24 milyon manat və ya 8,7%-lik azalma deməkdir. Ümumi xərclərin azalması şirkətin idarəetmə və əməliyyat xərclərini optimallaşdırmaq üçün həyata keçirdiyi tədbirlərdən irəli gəlir.
Holdinqin investisiya fəaliyyətlərinə gəldikdə, qeyri-maddi aktivlərin alınması 2024-cü ildə 1,32 milyon manat, 2023-cü ildə isə 10,37 milyon manat olmuşdur. Bu, 9,04 milyon manat və 87,22%-lik azalma deməkdir. Bu azalma, qeyri-maddi aktivlərə olan tələbin azalması və şirkətin bu sahəyə olan marağının dəyişməsi ilə əlaqəli ola bilər. Torpaq, tikili və avadanlıqların alınması isə 2024-cü ildə 79,51 milyon manat, 2023-cü ildə isə 79,77 milyon manat və ya 0,34% olub.
Borc vəsaitləri ilə bağlı ödəmələr 2024-cü ildə 201,13 milyon manat, 2023-cü ildə isə 221,67 milyon manatolmuşdur. Bu, 20,53 milyon manat və ya 9,27%-lik azalma deməkdir.
Eyni zamanda, Azərsun Holding-in icarə öhdəliklərinin ödəməsi 2024-cü ildə 182,90 milyon manat, 2023-cü ildə isə 226,48 milyon manat olub. Bu, 43,59 milyon manat və ya 19,25%-lik azalmanın göstəricisidir. Bu da şirkətin icarə öhdəliklərini azaltması ilə bağlıdır. Mal vəsaitləri ilə əlaqəli ödəmələr 2024-cü ildə 19,41 milyon manat, 2023-cü ildə isə 30,87 milyon manat olub. Bu da 11,46 milyon manat və ya 37,15% azalma deməkdir.
Məzənnə fərqi zərərləri isə 2024-cü ildə 2,9 milyon manat, 2023-cü ildə isə 3,3 milyon manat olub. Bu da 0,4 milyon manat və ya 12,1%-lik azalmanın göstəricisidir və məzənnə sabitliyini əks etdirir.
Nəticədə, Azərsun Holding 2024-cü ildə borc yükünü azaldıb və kapitalda artım baş verib, amma gəlir və mənfəət azalması ilə üzləşib.
Müəllif: Aynur Qəniyeva