Azərbaycanın ticarət və əmtəə bazarlarına yüksək dərəcədə açılmasının nəticəsi olaraq, mübadilə kursu göstəriciləri ölkənin xarici rəqabətqabiliyyəti ilə bağlı mühüm siqnallar verir.
GDP xəbər verir ki, Bakı Fond Birjasının 2025-ci ilin ilk rübünə dair “Azərbaycan Kapital Bazarına Baxış” hesabatında bildirilir ki, Nominal Effektiv Məzənnə (NEER) manatın ticarət tərəfdaşlarının valyutalarına nisbətdə dəyərini, Real Effektiv Məzənnə (REER) isə inflasiya ilə düzəltilmiş real rəqabətqabiliyyətini əks etdirir.
Yanvar 2023-dən 2025-ci ilin əvvəlinə qədər NEER 94,9-dan 105,9-a yüksəlib. Bu dinamika manatın nominal möhkəmlənməsini əks etdirib. Eyni zamanda REER nisbətən sabit qalıb – fevral 2025-ci ildə 125,0-ə çatdıqdan sonra mart ayında 121,1-ə düşüb.
REER ilə NEER arasındakı fərq, adətən qiymət rəqabətqabiliyyətinin göstəricisi kimi qiymətləndirilir. Hesablamalara əsasən, bu fərq yanvar 2023-də 26,5 bal nöqtəsindən 2024-cü ilin sonuna kimi 14,4 bal nöqtəsinə enib və mart 2025-də 15,2 bal nöqtəsinə qədər yenidən genişləyib. Bu tendensiya real terminlərdə rəqabətqabiliyyətdə azalmanı, yəni nominal möhkəmlənmədən irəli gələn real qazancın daxili inflyasiya təsiri ilə qismən itirilməsini əks etdirir.
Beləliklə, manatın nominal möhkəmlənməsinə baxmayaraq, daxili qiymət artımı real rəqabət üstünlüklərini zəiflədib. Bu da göstərir ki, pul-siyasət tədbirlərinin effektivliyi yalnız xarici sektorda deyil, eyni zamanda daxili inflyasiyanın idarə edilməsi ilə də sıx əlaqəlidir.