Dünya Bankının “Enterprise Surveys 2024” hesabatında bildirilir ki, Azərbaycanda ixrac üçün orta gözləmə müddəti 11 gün, idxal (lokal) üçün isə 9 gün təşkil edir. Bu göstəricilər Avropa və Mərkəzi Asiya ölkələrinin ortalamaları ilə müqayisədə xeyli yüksəkdir – müvafiq olaraq 6 və 2 gün.
GDP hesabata istinadən xəbər verir ki, gömrük prosedurlarında müşahidə olunan ləngimələr firmalar üçün əlavə xərclər yaradır. Bu, əsasən anbar və logistika xərclərinin artması, istehsal və satış zəncirlərinin pozulması, xammalın vaxtında çatmaması və materialların zədələnməsi riskinin artması kimi problemlərə səbəb olur. Hesabatda qeyd olunur ki, bu cür çətinliklər biznes mühitinin rəqabət qabiliyyətini aşağı salır və iqtisadi inkişafın qarşısını ala bilər.
Regional müqayisə baxımından Azərbaycanın göstəriciləri təkcə Avropa və Mərkəzi Asiya ölkələri ilə deyil, həm də “Yuxarı Orta Gəlirli” ölkələr qrupu ilə müqayisədə geridə qalır.
Bu da göstərir ki, gömrük sistemində islahatların həyata keçirilməsi zəruridir. Dünya Bankının digər təhlillərində də Azərbaycan üçün gömrük proseslərinin elektronlaşdırılması, prosedurların sadələşdirilməsi və inzibati maneələrin azaldılması kimi tövsiyələr verilir. Bu tədbirlər sayəsində nəinki biznes mühiti yaxşılaşa bilər, həm də xarici investisiyaların cəlb edilməsi üçün əlverişli şərait yaranar.
“Enterprise Surveys” layihəsi Dünya Bankının özəl sektorun qarşılaşdığı çətinlikləri araşdıran və müxtəlif ölkələrdə biznes mühitinin keyfiyyətini qiymətləndirən mühüm bir təşəbbüsüdür. Azərbaycan üzrə 2024-cü il məlumatları da ölkənin iqtisadiyyatının davamlı inkişafı üçün prioritet sahələri müəyyən etmək baxımından əhəmiyyətli göstəricilər təqdim edir. Gömrük sistemində effektiv islahatların həyata keçirilməsi, Azərbaycanın regional və qlobal rəqabət qabiliyyətinin artırılmasında kritik rol oynaya bilər.