İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin (İİTKM) 2024-cü ildə ümumi aktivləri 5 milyon 643,475 min manatdan 5,386,015 manata qədər azalmışdır ki, bu da təxminən 4.56% azalmaya bərabərdir. Uzunmüddətli aktivlərdə 4.10%, qısamüddətli aktivlərdə isə daha çox – 9.58% azalma olmuşdur. Bu, əsasən aktivlərin amortizasiyası, satışlar və ya yenidən qiymətləndirilməsi ilə bağlı ola bilər. Aktivlərin ümumi azalma tendensiyası maliyyə resurslarının məhdudlaşmasına və ya aktivlərin effektivliyinin aşağı düşməsinə işarə edir.
| Göstərici | 2023 (manatla) | 2024 (manatla) | Dəyişmə (manatla) | Dəyişiklik (%) |
|---|---|---|---|---|
| Uzunmüddətli aktivlər | 5,168,439 | 4,956,505 | -211,934 | -4.10% (azalma) |
| Qısamüddətli aktivlər | 475,036 | 429,510 | -45,526 | -9.58% (azalma) |
| Cəmi aktivlər | 5,643,475 | 5,386,015 | -257,460 | -4.56% (azalma) |
İqtisadi İslahatların Təhlili və Kommunikasiya Mərkəzinin kapitalı 2024-cü ildə 4.81% azalmışdır ki, bu da zərərin artması ilə əlaqədardır. Öhdəliklər isə 523% artaraq 2,676 AZN-dən 16,690 manata yüksəlib. Lakin bu məbləğ hələ də aktivlərə nisbətən kiçikdir. Hesabatın təhlilindən məluma olur ki, qurumun öhdəliklərdəki bu artımın səbəbi dövlət büdcəsinə ödənişlər və digər qısamüddətli borclardır.
| Göstərici | 2023 (manatla) | 2024 (manatla) | Dəyişmə (manatla) | Dəyişmə (%) |
|---|---|---|---|---|
| Cəmi kapital | 5,640,799 | 5,369,325 | -271,474 | -4.81% (azalma) |
| Cəmi öhdəliklər | 2,676 | 16,690 | +14,014 | +523.49% (artım) |
Mərkəzin əsas əməliyyat gəlirləri 2024-cü ildə 92.94% artaraq 233,308 manatdan 450,109 manata yüksəlib ki, bu, fəaliyyətinin genişləndiyini göstərir. Lakin inzibati xərclər də 13.5% artaraq 3 milyon manat səviyyəsinə çatıb. Nəticədə əməliyyat mənfəəti 76.09% azalıb və bu da xərclərin artım dinamikasının gəlirlərdən daha sürətli olduğunu göstərir. Vergiqoymadan əvvəl zərər isə 67.58% artaraq maliyyə vəziyyətinin pisləşdiyini təsdiqləyir.
| Göstərici | 2023 (manatla) | 2024 (manatla) | Dəyişmə (manatla) | Dəyişmə (manatla) |
|---|---|---|---|---|
| Əsas əməliyyat gəlirləri | 233,308 | 450,109 | +216,801 | +92.94% (artım) |
| İnzibati xərclər | (2,649,856) | (3,007,572) | -357,716 | +13.50% (artım) |
| Əməliyyat mənfəəti (zərəri) | 169,731 | 40,633 | -129,098 | -76.09% (azalma) |
| Vergiqoymadan əvvəl mənfəət (zərər) | (161,982) | (271,473) | -109,491 | +67.58% (zərərin artımı) |
Əməliyyat fəaliyyətindən əldə olunan pul axını 2024-cü ildə 64.82% azalmışdır. Bu, əməliyyat gəlirlərinin artmasına baxmayaraq, effektivlikdə ciddi zəifləmə olduğunu göstərir. İnvestisiya fəaliyyətindən çıxışlar isə 4 dəfədən çox artaraq 100,664 manat səviyyəsinə yüksəlib ki, bu da gələcək inkişaf üçün böyük sərmayə qoyuluşudur. İlin sonunda pul və ekvivalentləri 8.73% azalmışdır, bu da likvidlik məsələlərinə diqqət yetirilməli olduğunu göstərir.
| Göstərici | 2023 (manatla) | 2024 (manatla) | Dəyişmə ( manatla) | Dəyişmə (%) |
|---|---|---|---|---|
| Əməliyyat fəaliyyətindən pul axınları | 172,963 | 60,835 | -112,128 | -64.82% (azalma) |
| İnvestisiya fəaliyyətindən pul axınları | (26,496) | (100,664) | -74,168 | -279.93% (çıxış artımı) |
| Pul və ekvivalentləri (il sonu) | 456,462 | 416,633 | -39,829 | -8.73% (azalma) |
Beləliklə İİTKM 2024-cü ildə fəaliyyətini genişləndirərək əməliyyat gəlirlərini iki dəfəyə yaxın artırmışdır. Bu, mərkəzin bazarda aktivliyinin artması və yeni layihələrin reallaşdırılması ilə bağlıdır. Lakin, eyni zamanda, inzibati xərclərin və zərərin də artması mənfəətliliyi zəiflədir və maliyyə dayanıqlığını risk altına alır. Aktivlərin azalma trendləri isə amortizasiya və ya aktivlərin satışı ilə bağlı ola bilər, lakin bunun səbəbi daha detallı şəkildə maliyyə hesabatında aydınlaşdırılmır.
Pul vəsaitlərinin hərəkətində əməliyyat axınlarının azalması və investisiya çıxışlarının artması gələcəkdə likvidlik risklərinin ortaya çıxmasına səbəb ola bilər. Bu səbəbdən idarəetmə orqanlarının xərclərin optimallaşdırılması, mənfəətliliyin artırılması və pul axınlarının balanslaşdırılması üzərində ciddi iş aparılmalıdır.