Azərbaycanın sığorta bazarının yanvar-oktyabr dövrü üzrə təhlili göstərir ki, ümumilikdə bazar kifayət qədər yüksək konsentrasiyaya malikdir və bazar sığorta şirkətləri arasında bərabər şərtlərdə bölünmür.
Ümumi bazarın həcmi sığorta haqları üzrə 1 milyon 70 min 186 manat, sığorta ödənişləri üzrə isə 593 min 756 manat təşkil edib. Bu göstəricilər bazarın ödəniş əmsalının 55.5% səviyyəsində formalaşdığını göstərir.
Bazar paylarına görə Paşa Həyat Sığorta 500 min 177 manat sığorta haqqı yığımı ilə bazarın 46.7 %-ini, Paşa Sığorta isə 263 min 550 manat yığımla 24.6 %-ini təşkil edir. Bu iki şirkət birlikdə bazarın 71.3 %-inə nəzarət edir ki, bu da yüksək bazar konsentrasiyasının göstəricisidir. Üçüncü ən böyük şirkət olan Atəşgah Həyat 70 min 814 manat sığorta haqqı yığımı ilə 6.6% bazar payına malikdir.
Sığorta ödənişləri baxımından ən yüksək göstərici yenə də Paşa Həyat Sığortaya məxsusdur – 356 min 220 manat. İkinci yerdə Paşa Sığorta 116 min 203 manat, üçüncü yerdə isə Atəşgah Həyat 40 min 682 manat məbləğində ödəniş həyata keçirib.
Şirkətlərin ödəniş əmsalları arasında böyük fərqlər müşahidə olunur. Ən yüksək ödəniş əmsalına Bakı Sığorta 96.2 faiz, A-Qroup 91.6 faiz və Paşa Həyat 71.2 faiz malikdir. Ən aşağı ödəniş əmsalı isə İpək Yolu Sığorta 4.7 faiz, AzSığorta 16 faiz və Atəşgah Həyat 18.7 faiz şirkətlərində qeydə alınıb.
Seqmentlər üzrə təhlil göstərir ki, həyat sığortası seqmenti 580 min 352 manat həcmlə ümumi bazarın 54.2 faizini təşkil edir. Bu seqmentdə əsasən Paşa Həyat, Atəşgah Həyat və Qala Həyat şirkətləri fəaliyyət göstərir. Qeyri-həyat sığortası seqmentinin həcmi isə 489 min 834 manat olmaqla bazarın 45.8 faizini təşkil edir.
Kiçik sığorta şirkətlərinin bazar payları məhdud olaraq qalır. Məsələn, Bakı Sığorta cəmi 1524 manat, İpək Yolu Sığorta isə 5306 manat sığorta haqqı yığa bilib. Bu göstəricilər bazarda rəqabətin məhdud olduğunu və kiçik şirkətlərin böyük oyunçularla rəqabət aparmaqda çətinlik çəkdiyini göstərir.
Ümumilikdə, bazar inkişaf potensialına malik olsa da, rəqabət mühitinin təkmilləşdirilməsi, kiçik və orta ölçülü sığorta şirkətlərinin mövqelərinin gücləndirilməsi və sığorta mədəniyyətinin artırılması kimi məsələlər aktual olaraq qalır.
Müəllif: Aynur Qəniyeva