Beynəlxalq ticarət gərginliyi fonunda Çin 2025-ci il ixrac mövsümünün əvvəlində ABŞ-dən soya alış-verişinə heç bir sifariş verməyib. Bu, 1990-cı illərdən bəri ilk belə hadisədir. GDP xəbər verir ki, Bloomberg-un məlumatına görə, bu addım Pekinin Vaşinqtonla davam edən ticarət danışıqlarında kənd təsərrüfatını leverec kimi istifadə etdiyi strategiya dəyişikliyini qeyd edir.
ABŞ Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin 11 sentyabra olan məlumatlarına görə, Çin təchizatçı kimi ABŞ-ni tamamilə təcrid edib . Bunun əksinə olaraq, 2024-cü il mövsümündə ABŞ Çinin soya idxalının 20%-ni təmin etmiş, bu da 12 milyard dollar dəyərində olmuş və ABŞ-nin ümumi soya ixracatının yarısından çoxunu təşkil edib.
Dünyanın ən böyük soya idxalçısı olan Çin ehtiyatlarını artıraraq Braziliyaya üstünlük verir. Yalnız avqust ayında Braziliyadan 12.28 milyon ton soya alan Çin, 2026-cı ilin birinci rüblünədək olan tələbatını ödəmək üçün kifayət qədər ehtiyat yığıb.
ABŞ soyasına qoyulan 20% və daha yüksək gömrük rüsumları da daxil olmaqla, artan ticarət gərginliyi Çini Braziliya, Argentina və Uruqvay kimi təchizatçılara üstünlük verməyə vadar edir. 2025-2026-cı illər üçün bu ölkələrdən olan idxalın 10 milyon ton rekord həddə çatması proqnozlaşdırılır.
Bu, təchizat zəncirlərini çeşidləndirmək və ABŞ-dən asılılığı azaltmaq üzrə daha geniş strategiyanın bir hissəsidir. Bunun çərçivəsində qarğıdalı, buğda və digər kənd təsərrüfatı məhsullarının idxalı da kəsilir. Daxili ehtiyat ehtiyatları və heyvan yemlərində soya ləpəsi istifadəsini 13%-ə qədər azaltmaq üçün üçillik plan da Çini Amerikan təchizatından daha çox kənarlaşdırır.
Lakin Braziliya soyasının artan qiymətləri və mümkün məhsul çatışmazlıqları nəticədə Çini ehtiyatları sərf etməyə və ya ABŞ alış-verişini yenidən nəzərdən keçirməyə məcbur edə bilər.
Prezident Trampın seçici bazasının əsas hissəsi olan Amerika fermerləri isə aşağı qiymətlər və dolu anbarlar səbəbiylə milyardlarla dollar itki ilə üzləşiblər. Tramp Çindən soya alış-verişini dörd dəfə artırması tələb etsə də, ekspertlər rəhbərlər arasında birbaşa görüş olmadan böyük həcmdə razılaşmanın mümkünsüz olduğunu bildirirlər. Kənd təsərrüfatı ticarəti danışıqların mərkəzində qalır.
Beləliklə, Pekin öz danışıq mövqeyini gücləndirir: razılaşma olmadan, ABŞ bazarı uzunmüddətli itkilərlə üzləşəcək.